Is ‘nee’ zeggen een uitdaging voor jou? Dan kan het best overweldigend voelen om online te lezen over grenzen aangeven, iets dat voor jou niet zo zwart op wit is als het internet wellicht denkt. In quotes als ‘Nee is een compleet antwoord, je hoeft jezelf niet uit te leggen’ kan ik mij zeker in vinden, maar er zullen ook momenten komen waarbij er meer uitleg nodig is. In deze blog zullen we het hebben over dit verschil en waar jouw nee-struggle vandaan komt.
Onderzoek waar jouw nee-struggle vandaan komt
De weerstand om ‘nee’ te zeggen is niet zomaar ontstaan. Je zult er dan ook veel aan hebben eens te onderzoeken waar dit vandaan komt. Hier ga ik je bij helpen. Start eens met het beantwoorden van onderstaande vragen en houd in je achterhoofd de dingen die jij hebt gehoord als kind, en nu geloofd als (jong) volwassene::
- Heb jij vroeger geleerd dat je op deze wereld bent om anderen van dienst te zijn, zonder aan jezelf te denken?
- Wilde je iedereen gelukkig houden?
- Leerde je vanuit respect ‘nee’ te zeggen?
- Was er iemand in jouw leven die een voorbeeld was voor jou als het gaat om grenzen aangeven?
- Kon jij jouw behoefte delen en werden deze gehoord?
- Zag je in jouw omgeving mensen zichzelf en hun behoeften tekort schieten om anderen te pleasen?
- Had jij enige controle over delen in jouw leven?
De reden dat ik je deze vragen stel is als volgt: (jong) volwassenen die moeite hebben met ‘nee’-zeggen of het stellen van grenzen hebben dit gedrag vaak als voorbeeld gehad toen zij nog jong waren. Als kind leerde ze dat hun behoeften minder belangrijk waren dan die van anderen. Dit kan dus zomaar het antwoord zijn op de vraag naar het ontstaan van jouw nee-struggle.
Redenen om nee te zeggen
Goed nieuws, er zijn genoeg redenen om ‘nee’ te zeggen in je leven. Ik zal je eens een opsomming geven van mooie en grote momenten waarop jij ‘nee’ zegt en er geen uitleg nodig is:
- Je wilt iets niet.
- Er is geen tijd, je hebt de energie of mogelijkheid niet.
- Het staat niet in lijn met jouw waarden.
- Eerder zei je ‘ja’, maar dit voelde uiteindelijk niet goed voor jou.
- Als jij ‘ja’ zegt tegen dit, moet je ‘nee’ zeggen tegen iets wat belangrijker is voor jou.
- Je bent niet de beste persoon voor deze taak.
- Je hebt het nodig om een grens te stellen bij deze persoon.
- Als je ja zegt, voel je de wrok omhoog komen, of voelt het alsof je wordt gebruikt.
Ja-zeggen op voorwaarden van
Maar er zullen ook momenten komen waarop je niet de mogelijkheid hebt om (alleen) ‘nee’ te zeggen. Ik heb met mensen gewerkt: ouders, zorgverleners, medewerkers etc. die erg lastige, moeilijke en belangrijke taken moesten volbrengen die zij op dat moment niet wilden doen. Taken waar zij op dat moment het liefst nee tegen zeiden, zonder uitleg. Taken die, wanneer er een nee als antwoord volgde, moeilijke en heftige omstandigheden en consequenties het gevolg waren.
Wanneer dit gebeurd is het beste wat je kunt doen: uitzoeken hoe je jouw grens wat dynamischer kunt maken door jezelf onderstaande vragen te stellen:
- Kan ik een grens stellen rondom mijn tijd? (ik kan vanaf zo laat, tot zo laat, en zo lang)
- Kan ik een grens stellen in wat ik kan aanbieden? (ik kan X doen, maar Y niet)
- Kan ik een grens stellen rondom mijn emotionele input? (kan ik deze taak afronden zonder dat ik het zie alsof dit van mij is?)
- Kan ik om hulp vragen? (ben ik de enige die deze taak moet voldoen? Kan iemand helpen met een deel van de taak?)
- Kan ik het deze keer doen, maar de volgende keer een andere grens stellen? (als het te laat is om het nu nog aan te passen, wat zou je de volgende keer anders willen doen?)
Op deze manier zul je in plaats van nee, ja-zeggen maar wel op jouw voorwaarden.
Niet iedereen heeft een uitleg nodig
Het is goed om te weten wie in jouw leven een uitleg nodig heeft en wie niet. De caissière in de supermarkt hoef jij niet uit te leggen waarom je niet nóg een extra sinaasappel pakt om te voldoen aan de 1+1 actie. Maar maak je een grote beslissing welke impact heeft op jouw partner, dan is het belangrijk te reageren en uitleg te geven.
Twijfel je of een persoon een uitleg nodig heeft? Beantwoord dan onderstaande vragen:
- Waarom wil ik deze persoon een uitleg geven over deze keuze?
- Zou het onze relatie helpen zodra ik hen een uitleg geef?
- Probeer ik het uit te leggen zodat zij begrijpen of ben ik opzoek naar goedkeuring?
Een van mijn favoriete quotes over nee-zeggen: ‘Compassievolle mensen vragen voor wat ze willen. Ze zeggen nee wanneer dit nodig is, en wanneer ze ja zeggen menen zij dit. Ze hebben compassie, en kunnen vanuit compassie handelen om hun grenzen hen uit wrok te houden’ – Brene Brown.
In mijn gloednieuwe platform Zelfhelerscirkel ga ik binnenkort een les geven over grenzen stellen, en ga ik uitleggen waarom dit zo lastig is en hoe jij dit kunt implementeren in jouw leven.
